Vào dịp cuối năm, chúng ta thường công ty bốc mả chiêu tập phần, tu tạo lại tuyển mộ cũ, quy tập mồ mả đặt dải dác những nơi về 1 nghĩa trang gia đình dòng họ hoặc 1 nơi mới.
Phong tục sang cát khởi nguồn từ thời Bắc thuộc lúc quan lại và thương gia Trung Quốc chết tại Nam mà gia đình có nhu cầu đưa xương cốt về chính quốc. Về sau thành lệ và thành phong tục. Không những thế, cũng do yếu tố địa lý Đồng bằng Bắc Bộ phần phổ quát là đất pha cát phù xa, khi chôn người chết xuống phần đa dạng là tiêu hết làm thịt (thậm chí có chỗ đất còn hao cả xương nếu không di táng thì chỉ còn đất) mà cát phù xa thì bẩn nên phải tắm rửa thay áo. trong khi đó gỗ cỗ áo chôn trên đất tại Đồng Bằng Bắc Bộ nhanh hỏng và hay xập ván thiên bởi mùa lũ thì đầy nước, mà mùa cạn thì khô, mối lại hay tụ lại trên chỗ đất cao (mồ mả hay cao hơn ruộng) nên hay xông vào cỗ ván.

https://langmodadep35.com/boc-mo-nen-kieng-gi/
Thầy Thích Trí Thịnh – Trụ trì chùa Kim Sơn Lạc Hồng (ở Công viên nghĩa trang Lạc Hồng Viên, huyện Kỳ Sơn, tỉnh Hoà Bình) cho biết: Cải táng mộ phần là thể hiện sự hiếu thảo của gia đạo, mong muốn đem lại những gì tốt đẹp nhất cho người quá cố. công tác này phải được thực hành trước lúc ánh mặt trời mọc, thường kéo dài từ đêm cho tới khoảng 5 – 6h sáng vì người xưa quan niệm, lúc mặt trời chiếu vào, phần cốt sẽ bị sạm và đen; nghĩa là ánh dương chiếu vào phần cốt sẽ không được tốt”
Bên cạnh đó, đối với các phần chiêu mộ hoả mai táng, được đậy trong hũ kín nên hoạt động di chuyển có thể diễn ra trong ban ngày.
Đối với người Việt, điều quan yếu nhất trong việc bốc mộ, cải táng là phải xem tuổi của người đứng ra khiến cho (trưởng họ, con trưởng) trong năm có ý định di táng có thích hợp để thực hành. thời kì tốt nhất trong năm để tiến hành bốc mả là từ cuối Thu đến trước ngày Đông Chí của năm.
thời điểm không nên tiến hành cải táng
Trước lúc tiến hành cải táng, gia đình phải rà soát mộ phần, xem đã đủ thời kì bốc mả chưa, chiêu tập đấy có kết hay phạm trùng không? mộ kết là những ngôi chiêu mộ sau một thời kì hoặc vừa chôn, đất đùn lên càng ngày càng to dị kì. Đây có thể là do thuộc tính vật lý của đất. Có phổ biến bí quyết để rà soát chiêu tập kết như bằng những phương pháp cảm xạ, ngoại cảm, cảm nhận trường khí…
lúc gặp trường hợp tuyển mộ kết thì rẻ nhất là để nguyên không được dịch chuyển vì sẽ gây ra muôn ngàn rối rắm trong cuộc sống của cả dòng tộc. Sẽ chuyển cát thành hung, biến vượng thành lụi, từ lụi bại kinh tế đến sức khoẻ, mọi điều trong cuộc sống.
một dòng khác người ta thường hay nhầm với mộ kết là chiêu mộ bị phạm trùng. Có nhiều loại trùng nhưng diễn tả rõ nhất tại chiêu tập là xác chôn qua phổ biến năm không tan. Có các khu vực có hàng mẫu mộ chôn tới hàng chục năm xác cũng còn phần đông nguyên lành.